Raport zrównoważonego rozwoju Grupy ENEA za 2019 rok | Zarządzanie ryzykami niefinansowymi

W sposób systematyczny i skoordynowany zarządzamy zidentyfikowanymi ryzykami związanymi z prowadzoną działalnością, co pozwala uzyskać maksymalną ochronę przed skutkami ich zaistnienia.

Model zarządzania ryzykiem korporacyjnym w Grupie ENEA opiera się o koordynowanie tego procesu przez ENEA S.A. W strukturze spółki funkcjonuje Departament Zarządzania Ryzykiem, składający się z dwóch biur, zajmujących się odpowiednio zarządzaniem ryzykiem finansowym oraz zarządzaniem ryzykiem biznesowym, ciągłością działania kluczowych obszarów oraz ubezpieczeniami. Poszczególne spółki Grupy posiadają komórki odpowiedzialne za obszar zarządzania ryzykiem, które współpracują z Departamentem Zarządzania Ryzykiem ENEA S.A. Uzupełnieniem tego modelu jest funkcjonujący w Grupie system zarządzania ciągłością działania, który ma na celu identyfikację procesów krytycznych dla działalności spółek i wdrożenie takich mechanizmów i procedur, które zapewnią jej ciągłość w sytuacji awaryjnej.

Proces zarządzania ryzykami korporacyjnymi (w tym ryzykami niefinansowymi) regulują odpowiednie polityki, procedury oraz metodyki. Dokumentem nadrzędnym, regulującym cały obszar zarządzania ryzykiem, jest Polityka Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym w Grupie ENEA.

Efektywność procesu zarządzania ryzykiem korporacyjnym zapewniają:

identyfikacja ryzyk, w tym niefinansowych (m.in. związanych ze zmianami klimatu), na poziomie poszczególnych spółek Grupy, co pozwala uwzględnić specyfikę ich działalności;

opracowanie polityk, procedur oraz metodyk dla wyróżnionych segmentów procesu;

podzielenie procesu na trzy etapy, które stanowią: identyfikacja i ocena nowych ryzyk, monitorowanie istniejących ryzyk oraz raportowanie;

operacyjne zarządzanie ryzykiem przez spółki w ramach przyznanych limitów, na zasadach zatwierdzanych przez Komitet Ryzyka Grupy ENEA;

system zarządzania ciągłością działania.

Co ważne, stosowany system zarządzania ryzykiem pozwala identyfikować w ramach jednego ryzyka jego skutki finansowe i niefinansowe.

Komitet Ryzyka

W Komitecie Ryzyka zasiadają wybrani członkowie Zarządu ENEA S.A. oraz zarządów kluczowych spółek zależnych, a także dyrektorzy departamentów ENEA S.A. odpowiadających za najważniejsze obszary biznesowe.

W kluczowych spółkach Grupy, w procesie zarządzania ryzykiem korporacyjnym zidentyfikowano ryzyka niefinansowe, które mogą mieć znaczący negatywny wpływ na obszar pracowniczy, społeczny, środowiskowy, praw człowieka lub przeciwdziałania korupcji i łapownictwu.

Obszar pracowniczy

ryzyko luki pokoleniowej,
ryzyko niepokoju społecznego w przypadku nieosiągnięcia przez partnerów społecznych porozumienia przy okazji weryfikacji zapisów zakładowego układu zbiorowego pracy czy wprowadzania nowych metod zarządzania zasobami ludzkimi,
ryzyko wypadków przy pracy lub chorób zawodowych,
ryzyko sporów z Pracownikami, grupami Pracowników lub związkami zawodowymi.

Obszar społeczny

ryzyko naruszenia obowiązków informacyjnych (np. przekazanie mediom informacji poufnych lub mogących wpłynąć na decyzje inwestorów, niedochowanie określonego przez prawo terminu przekazania danej informacji, sformułowanie informacji w taki sposób, że może ona wprowadzać w błąd),
ryzyko niewłaściwego zarządzania informacją (w tym braku informacji) w sytuacji kryzysowej, podania do wiadomości publicznej sprzecznych informacji lub udzielenia informacji przez Pracowników nieuprawnionych,
ryzyko wzrostu liczby roszczeń właścicieli nieruchomości w zakresie spłaty zaległych zobowiązań za służebność przesyłu/dzierżawę nieruchomości,
ryzyko wyrządzenia szkód lub strat Klientom i osobom trzecim,
ryzyko opóźnień w realizacji inwestycji kluczowych dla wykonania przyłączeń,
ryzyko opóźnień lub niewydania istotnych dla klientów decyzji dotyczących przyłączeń,
ryzyko awarii lub uszkodzeń infrastruktury istotnej dla produkcji i dostaw energii elektrycznej,
ryzyka towarowe związane z produkcją energii elektrycznej (np. spowodowane niewywiązywaniem się kontrahenta ze zobowiązań dotyczących dostaw paliw lub usług transportowych).

Obszar praw człowieka

ryzyko naruszenia ochrony danych osobowych (np. w wyniku błędu ludzkiego, nieznajomości lub nieprzestrzegania przepisów prawa i regulacji wewnętrznych przez Pracowników lub współpracowników, awarii systemu informatycznego czy ataku hackerskiego),
ryzyko naruszenia przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Obszar środowiskowy

ryzyko niedostosowania technologii do wymogów przepisów o ochronie środowiska (konkluzje BAT), którego skutkiem może być ograniczenie możliwości wykorzystania mocy wytwórczych,
ryzyko niedostosowania technologii do wymogów przepisów o ochronie środowiska (Dyrektywa IED),
ryzyko niedyspozycyjności IOS, SCR i/lub elektrofiltrów spowodowanej awarią tych urządzeń, co może skutkować zwiększeniem opłat w zakresie ochrony środowiska bądź ograniczeniem możliwości wykorzystania mocy wytwórczych,
ryzyko niedotrzymania warunków obowiązujących pozwoleń w zakresie:
- gospodarki wodno-ściekowej (w tym dotyczących przepływu nienaruszalnego i dopuszczalnej temperatury wód pochłodniczych),
- gospodarki odpadami, w tym szlamem z instalacji odsiarczania spalin,
- emisji do powietrza, w tym NO_x, SO₂ i pyłów,
ryzyko ograniczenia lub konieczności zaprzestania działalności z powodu nieposiadania ważnych decyzji i pozwoleń z obszaru ochrony środowiska,
ryzyko naliczenia kar ustawowych za niedotrzymanie obowiązku instalacji monitoringu wizyjnego na składowisku mieszanki popiołowo-żużlowej,
ryzyko przekroczenia masy magazynowanych odpadów zapisanej w pozwoleniu środowiskowym (dotyczy pozostałych odpadów oprócz ubocznych produktów spalania),
ryzyko pojawienia się zwiększonej ilości amoniaku w odpadach paleniskowych i gipsie,
ryzyko wyrządzenia szkód w elementach środowiska naturalnego w związku z prowadzeniem prac eksploatacyjnych lub inwestycyjnych na sieci elektroenergetycznej lub w jej obrębie.

Obszar przeciwdziałania korupcji i łapownictwu

ryzyko nadużyć przy okazji tzw. zamówień awaryjnych,
ryzyko udzielenia przez Fundację ENEA pomocy finansowej, rzeczowej lub organizacyjnej podmiotom działającym niezgodnie z prawem lub podejmującym działania sprzeczne z interesem Grupy ENEA lub dobrem publicznym.

Departament Zarządzania Ryzykiem wyróżnił ponadto ryzyka związane z wpływem Grupy na klimat:

ryzyko wyrządzenia szkód w elementach środowiska naturalnego w związku z prowadzeniem prac eksploatacyjnych lub inwestycyjnych na sieci elektroenergetycznej lub w jej obrębie,
ryzyko niedotrzymania warunków obowiązujących pozwoleń w zakresie:
- gospodarki wodno-ściekowej (w tym dotyczących przepływu nienaruszalnego i dopuszczalnej temperatury wód pochłodniczych),
- gospodarki odpadami, w tym szlamem z instalacji odsiarczania spalin,
- emisji do powietrza, w tym NO_x, SO₂ i pyłów,

oraz ryzyka związane z wpływem klimatu na Grupę:

ryzyka związane z transformacją:
- ryzyko niedostosowania technologii do wymogów przepisów o ochronie środowiska (konkluzje BAT, Dyrektywa IED), czego skutkiem może być ograniczenie możliwości wykorzystania mocy wytwórczych,
- ryzyko trudności w przyciąganiu i zatrzymywaniu Pracowników w związku ze wzrostem świadomości ekologicznej (w ramach ryzyka luki pokoleniowej);
ryzyka fizyczne związane ze skutkami zmian klimatu:
- ryzyko częstszego zrywania sieci elektroenergetycznych w związku ze wzrostem intensywności burz i wiatru,
- ryzyko okresowych wyłączeń bloków energetycznych w związku ze spadkiem poziomu wód w rzekach,
- ryzyko ograniczenia możliwości chłodzenia bloków i zrzutu ścieków do rzek z powodu długotrwałych upałów,
- ryzyko zakłóceń w produkcji energii elektrycznej wskutek nasilenia powodzi.

W momencie publikacji niniejszego raportu ryzyka związane ze zmianami klimatu nie zostały określone w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej. Nie dokonano również analizy ryzyka w całym łańcuchu dostaw. Obecnie system zarządzania ryzykiem korporacyjnym koncentruje się na zarządzaniu ryzykami. Trwają analizy związane z wprowadzaniem procesu identyfikacji szans związanych ze zmianami klimatu.

Nazwa spółki	Ryzyko niefinansowe	Zarządzanie ryzykiem
ENEA S.A.	Ryzyko luki pokoleniowej.	Aktualizacja systemów wynagradzania – zapewnienie motywacyjnego systemu wynagrodzeń, pozwalającego na przeciwdziałanie potencjalnemu odpływowi kluczowych kompetencji oraz przyciąganie nowej kadry o pożądanych kompetencjach. Działania z zakresu employer branding, w tym adresowane do studentów i absolwentów. Ujednolicenie procesu działań rozwojowych, umożliwiające podnoszenie kompetencji Pracowników na tych samych zasadach.
ENEA S.A.	Ryzyko niepokoju społecznego	Cykliczne spotkania ze związkami zawodowymi, aktywny i otwarty dialog ze stroną społeczną w zakresie informacji dotyczących działalności spółki, planowanych zmian, wyników finansowych, spraw ze sfery HR, BHP itp. Właściwy dobór środków komunikacji z Pracownikami Grupy w kwestiach związanych z ważnymi zmianami organizacyjnymi lub biznesowymi.
ENEA Bioenergia	Ryzyko niedostatecznej liczby wykwalifikowanych Pracowników	Zawieranie umów na czas nieokreślony, a w przypadku kształcenia ustawicznego podpisywanie z Pracownikami umów lojalnościowych. Uzupełnianie wakatów w związku z przechodzeniem Pracowników na emeryturę.
ENEA Logistyka	Ryzyko niedostatecznej liczby wykwalifikowanych Pracowników	Aktywne poszukiwanie Pracowników z odpowiednimi kompetencjami w Grupie ENEA oraz na rynku zewnętrznym.
ENEA Operator	Ryzyko trudności z pozyskiwaniem wyspecjalizowanych Pracowników, wynikające z małego zainteresowania zawodem technik elektryk oraz niewystarczająco atrakcyjnego wynagrodzenia	Nawiązanie współpracy ze szkołami zawodowymi, (obejmującej m.in. dostosowywanie programu nauczania do potrzeb spółki), bieżące monitorowanie przez Zarząd poziomu wynagrodzeń w spółce, udział w targach pracy.
ENEA Oświetlenie	Ryzyko trudności z pozyskiwaniem wyspecjalizowanych Pracowników	Objęcie patronatem wybranych szkół technicznych, przyjmowanie praktykantów, uczestnictwo w programie „Zainstaluj się w ENEI”.
ENEA Elektrownia Połaniec	Ryzyko niezapewnienia optymalnego poziomu kompetencji dla zachowania właściwej realizacji zadań spółki w latach 2018-2022 (w okresie zmiany pokoleniowej)	Określanie potrzeb kadrowych spółki, analiza uprawnień emerytalnych Pracowników i stały monitoring fluktuacji kadry, planowanie i efektywna realizacja procesów rekrutacyjnych, organizowanie szkoleń (w tym szkoleń na stanowiskach pracy), sporządzanie wieloletnich planów zatrudnienia.
ENEA Pomiary	Ryzyko związane z brakiem chętnych do pracy na stanowiskach elektromonterskich	Objęcie patronatem wybranych szkół technicznych, uczestnictwo w programie studiów dualnych, kształtowanie potencjalnych Pracowników poprzez przyjmowanie praktykantów.
ENEA Serwis	Ryzyko luki pokoleniowej	Wyrównywanie różnic w wysokości wynagrodzeń w różnych jednostkach organizacyjnych spółki oraz działania zmierzające do przyjęcia tabeli płac ENEA Operator. Prowadzenie klas patronackich w szkołach technicznych oraz programu kształcenia praktycznego (dualnego) studentów.
ENEA Trading	Ryzyko błędów w naliczaniu wynagrodzeń w związku z niejednolitymi zasadami wynagradzania Pracowników w wyniku transferów pracowniczych na podstawie art. 231 k.p.	Rozpoczęcie ujednolicania zasad wynagradzania poprzez wprowadzenie jednego zakładowego układu zbiorowego pracy.
MR Bogdanka	Ryzyko niedoboru Pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami, wynikające z ich małej podaży na rynku lokalnym oraz dużych wymagań finansowych kandydatów, związanych m.in. ze zwiększonymi kosztami dojazdu do pracy	Ścisła współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Łęcznej w zakresie podnoszenia lub zmiany kwalifikacji osób zatrudnionych w spółce, współpraca ze szkołami w zakresie docierania z ofertą pracy do przyszłych absolwentów, motywacyjny system wynagrodzeń.
RG „Bogdanka”	Ryzyko niewystarczającej liczby Pracowników lub braku Pracowników o określonych kwalifikacjach	Systematyczny nabór Pracowników, w tym zatrudnianie osób z podstawowymi kwalifikacjami w celu przyuczenia do zawodu, a także wspieranie rozwoju kadry zgodnie z opracowanymi ścieżkami karier.
ENEA Innowacje	Ryzyko zatrudnienia Pracowników o nieodpowiednich kompetencjach	Uruchomienie programu stażowego, prowadzenie rekrutacji wewnątrz Grupy, szeroko zakrojony program współpracy z uczelniami.
ENEA Ciepło Oddział Elektrociepłownia Białystok	Ryzyko luki pokoleniowej	Wspólne ze związkami zawodowymi badanie potrzeb kadrowych i planowanie zatrudnienia, w tym w kontekście nabywania przez Pracowników praw emerytalnych, przeprowadzanie przez kierowników jednostek organizacyjnych rozmów z Pracownikami na temat planowanego terminu przejścia na emeryturę, realizacja planów sukcesji, badanie i planowanie potrzeb szkoleniowych."

Nazwa spółki	Ryzyko niefinansowe	Zarządzanie ryzykiem
ENEA Bioenergia	Ryzyko wypadków przy pracy i chorób zawodowych	Wprowadzenie instrukcji bezpiecznej obsługi poszczególnych urządzeń, zakup maszyn zmniejszających ryzyko zawodowe dotyczące drgań, zapewnienie właściwej temperatury w pojazdach, budowa boksu przeładunkowego dla odpadów, ograniczającego ryzyko związane z zapyleniem, uzyskanie świadectw kwalifikacyjnych do obsługi koparek wielonaczyniowych, zakup miernika gazu.
ENEA Centrum	Ryzyko pożaru	Ćwiczenia ewakuacyjne, szkolenia.
ENEA Elektrownia Połaniec	1. Ryzyko niedostosowania regulacji wewnętrznych do zapisów nowego rozporządzenia w sprawie BHP przy urządzeniach energetycznych	1. Powołanie zespołu do opracowania nowego wydania Instrukcji Organizacji Bezpiecznej Pracy w ENEA Elektrownia Połaniec S.A.
	2. Ryzyko niespełniania przez maszyny i urządzenia minimalnych wymagań dotyczących BHP	2. Przeprowadzanie okresowych przeglądów maszyn i urządzeń pod tym kątem.
	3. Ryzyko wynikające z niskiej świadomości i kompetencji Pracowników oraz wykonawców w zakresie BHP	3. Przeprowadzanie szkoleń, instruktaży i konkursów wiedzy, bieżąca aktualizacja strony intranetowej o tematyce BHP.
	4. Ryzyko braku aktualnych instrukcji obsługi i eksploatacji urządzeń	4. Powołanie zespołów do przeglądu i aktualizacji instrukcji.
	5. Ryzyko związane z barierą językową w odniesieniu do Pracowników wykonawców	5. Egzekwowanie wymogu znajomości języka polskiego przez Pracowników wykonawców lub zatrudnienia przez wykonawcę przedstawiciela posługującego się biegle językiem polskim.
Lubelski Węgiel „Bogdanka”	Ryzyko śmiertelnych, ciężkich oraz zbiorowych wypadków przy pracy oraz nadmiernej absencji chorobowej i wypadkowej	Ciągłe doskonalenie procesu szkolenia Pracowników, kontrolowanie posiadanej/nabytej wiedzy w zakresie BHP, stosowanie bezpiecznych metod pracy, stosowanie odpowiednich środków ochrony zbiorowej oraz indywidualnej, społeczne przeglądy warunków pracy na wytypowanych oddziałach.
ENEA Ciepło Oddział Elektrociepłownia Białystok	Ryzyko wypadków przy pracy i chorób zawodowych	Okresowe: przeglądy instalacji ppoż., pomiary ochronne instalacji elektrycznych, przeglądy środków ochrony indywidualnej i pomiary środowiska pracy; hermetyzacja przesypów oraz instalacja systemów zraszania mgłą wodną; usuwanie pyłu osiadłego z powierzchni posadzek i urządzeń; wprowadzanie do instrukcji stanowiskowych obowiązku stosowania ochrony dróg oddechowych; opracowanie instrukcji postępowania z czynnikami rakotwórczymi oraz prowadzenie rejestru Pracowników narażonych na działanie substancji rakotwórczych; wyznaczanie dla wytypowanych stanowisk pracy stref ochronnych wynikających z pomiarów natężenia pola magnetycznego i elektrycznego; wykonywanie niektórych rodzajów pracy wyłącznie na polecenie pisemne; stosowanie detektorów gazów oraz aparatów ucieczkowych podczas usuwania awarii środowiskowych.
ENEA Ciepło Serwis Oddział Elektrociepłownia Białystok	1. Ryzyko zdrowotne związane usuwaniem izolacji azbestowo-cementowej z sieci cieplnej	1. Szkolenie dla Pracowników fizycznych i osób kierujących Pracownikami, którzy w związku z wykonywanymi pracami są lub mogą być narażeni na działanie pyłu azbestu.
ENEA Ciepło Serwis Oddział Elektrociepłownia Białystok	2. Ryzyko chorób zawodowych	2. Wykonanie pomiarów czynników szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych na wybranych stanowiskach (spawacz, koordynator dostaw zrębków, obchodowy urządzeń biomasowych, mistrz biomasy, operatorzy sprzętu ciężkiego, kierowcy, Pracownicy usuwający izolację azbestowo-cementową, monterzy urządzeń i instalacji ciepłowniczych).

Nazwa spółki	Ryzyko niefinansowe	Zarządzanie ryzykiem
ENEA S.A.	Ryzyko utraty reputacji marki w związku z nieprecyzyjnym komunikowaniem stanowiska Grupy	Stosowanie procedur komunikacji w sytuacjach kryzysowych. Utrzymywanie sprawnych kanałów komunikacji z kluczowymi jednostkami biznesowymi.
ENEA Operator	Ryzyko protestów przeciwko realizowanym przez spółkę inwestycjom (w szczególności liniowym)	Opracowanie dokumentu Standardy budowania i realizacji strategii komunikacji i PR dla kluczowych inwestycji sieciowych ENEI Operator, który zakłada włączenie do procesu komunikacji interesariuszy zewnętrznych, w tym społeczności lokalnych i samorządów. Zawiera on także katalog przykładowych działań CSR i PR pozwalających ograniczyć ryzyko protestów.
ENEA Wytwarzanie	Ryzyko protestów organizacji ekologicznych przeciwko realizowanym inwestycjom	Prowadzenie działań prozdrowotnych (np. „ENEA dla zdrowia”) oraz proekologicznych (np. „Zielone oblicze Elektrowni Kozienice”).
Lubelski Węgiel „Bogdanka”	1. Ryzyko zaniechania komunikacji z przedstawicielami społeczności lokalnej	1. Współpraca komórki koordynującej działania ze sfery CSR ze wszystkimi pionami i spółkami zależnymi, coroczne publikowanie raportów niefinansowych, podpisanie porozumień/umów z partnerami ze świata nauki, organizacji pozarządowych i biznesu, organizacja sesji dialogowych z interesariuszami, regularne spotkania z przedstawicielami związków zawodowych i Komisji Socjalnej, opracowanie Polityki Zaangażowania Społecznego, uruchomienie programu „Bogdanka Społecznie Zaangażowana”, w ramach którego realizowane są inicjatywy zaproponowane przez Pracowników.
Lubelski Węgiel „Bogdanka”	2. Ryzyko nieprawidłowej realizacji strategii społecznej odpowiedzialności (brak osiągnięcia założonych celów społecznych, brak zaangażowania interesariuszy w inicjatywy kreowane przez spółkę)	2. Opracowanie Strategii Społecznej Odpowiedzialności na lata 2018-2021 przez interdyscyplinarny zespół z uwzględnieniem wyników sesji dialogowych z przedstawicielami kluczowych grup interesariuszy, realizowanych w oparciu o standard AA1000.
ENEA Ciepło	Ryzyko niezadowolenia społecznego i negatywnego odbioru marki ENEA w związku ze wzrostem cen ciepła	Przekazanie mediom komunikatu zawierającego jasne wyjaśnienie przyczyn wzrostu cen ciepła oraz przekazanie powiadomienia w tej sprawie, z wymaganym wyprzedzeniem, samym Klientom spółki.

Nazwa spółki	Ryzyko niefinansowe	Zarządzanie ryzykiem
ENEA Operator	Ryzyko konieczności wypłaty bonifikat z tytułu nieterminowego rozpatrywania zgłoszeń reklamacyjnych w związku ze zmianą aktu wykonawczego do Prawa energetycznego	Kontynuacja prac nad automatyzacją procesu udzielania bonifikat w systemie bilingowym, stały monitoring terminowości realizacji zgłoszeń podlegających systemowi udzielania bonifikat.
ENEA Pomiary	1. Ryzyko naruszenia ochrony danych osobowych Klientów ENEA Operator.	1. Podpisanie umowy powierzenia danych osobowych, podpisywanie przez Pracowników i współpracowników spółki oświadczeń o zachowaniu poufności, szkolenia z RODO i ochrony danych osobowych, zapewnienie bezpieczeństwa fizycznego i organizacyjnego obiektów (monitoring wizyjny, karty obiektów).
	2. Ryzyko niedotrzymania harmonogramu dostaw urządzeń pomiarowych	2. Podpisane umowy z wykonawcami zewnętrznymi na świadczenie usługi transportowej.
	3. Ryzyko niedotrzymania terminów odczytów liczników energii elektrycznej	3. Bieżąca kontrola procesów odczytowych, opracowanie Instrukcji zarządzania zleceniami odczytowymi.
	4. Ryzyko niewykonania zleceń technicznych w wyznaczonym czasie.	4. Bieżąca kontrola realizacji zleceń technicznych.
	5. Ryzyko uszczerbku na zdrowiu monterów spowodowanego agresją Klientów	5. Szkolenia podnoszące wiedzę oraz kulturę osobistą monterów, opracowanie Instrukcji Pracy Elektromontera Urządzeń Pomiarowych.
ENEA Centrum	1. Ryzyko utraty dostępu do systemów bilingowych	1-4. Odpowiednie działania mitygujące służb IT.
	2. Ryzyko ataku na infrastrukturę informatyczną
	3. Ryzyko utraty ciągłości działania środowisk i infrastruktury teleinformatycznej
	4. Ryzyko braku łączności z siecią internet
	5. Ryzyko naruszenia przepisów prawa i regulacji wewnętrznych dotyczących ochrony danych osobowych	5. Koordynacja działań przez inspektora ochrony danych, w tym szkoleń wstępnych i okresowych, planowanych sprawdzeń, zabezpieczenia systemów przetwarzających dane osobowe.
ENEA S.A.	Ryzyko naruszenia przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów	Zmienianie procesów i edukowanie Pracowników na podstawie analizy reklamacji i zgłoszeń Klientów, standaryzacja szablonów umów z Klientami oraz odpowiedzi na powtarzające się zgłoszenia Klientów, współpraca z Towarzystwem Obrotu Energią w zakresie edukacji Klientów, stosowanie Dobrych Praktyk Sprzedawców Energii Elektrycznej i Paliw Gazowych.

Nazwa spółki	Ryzyko niefinansowe	Zarządzanie ryzykiem
ENEA Elektrownia Połaniec	Ryzyko utraty zgody na współspalanie odpadów z uwagi na zmianę założeń biznesowych (zamrożenie projektu ciągłego współspalania paliw alternatywnych w blokach 2-7)	Planowane doposażenie oczyszczalni ścieków w baterie hydrocyklonów w celu ograniczenia ilości szlamów wytwarzanych w IOS, a następnie zabudowa prasy filtracyjnej. Realizacja badań zmierzających do udowodnienia, iż szlam z IOS posiada właściwości zapobiegające szlakowaniu kotłów EP 650. Dostosowanie warunków pozwolenia zintegrowanego do wymagań konkluzji BAT.
ENEA Wytwarzanie	1. Ryzyko ograniczenia lub zaprzestania działalności Elektrowni Kozienice z powodu nieposiadania ważnych decyzji i pozwoleń z obszaru ochrony środowiska, wskutek działań organizacji ekologicznych (zaskarżanie i żądanie unieważnienia posiadanych przez Elektrownię pozwoleń i decyzji, włączanie się do postępowań o zmianę pozwoleń zintegrowanych w celu ich rozciągnięcia w czasie itd.)	1. Współpraca z wiodącymi kancelariami prawnymi (reprezentowanie spółki podczas spraw sądowych, jak również przed organami wydającymi stosowne decyzje i pozwolenia) oraz z Mazowiecko-Świętokrzyskim Towarzystwem Ornitologicznym (reprezentuje spółkę w kontaktach z organizacjami ekologicznymi).
	2. Ryzyko kar pieniężnych za nieprawidłowe lub nieterminowe rozliczenie wielkości emisji gazów cieplarnianych	2. Skuteczny nadzór nad realizacją planu monitorowania, będącego integralną częścią decyzji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego zezwalającej na emisję gazów cieplarnianych; dwuetapowa weryfikacja rocznego raportu dla Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami, co daje możliwość jego korekty przed przesłaniem do weryfikatora.
	3. Ryzyko niedostosowania pozwolenia zintegrowanego dla instalacji bloków 1-10 do zmian ustawy o odpadach i Prawa ochrony środowiska, związane z brakiem monitoringu wizyjnego na wydzielonym miejscu składowania osadów z oczyszczalni ścieków przemysłowych	3. Powołanie zespołu eksperckiego w celu wypracowania optymalnej koncepcji dostosowania.
Lubelski Węgiel „Bogdanka”	1. Ryzyko stworzenia zagrożenia dla środowiska wodnego	1. Bieżący monitoring działalności w tym zakresie, stały nadzór i bieżące prowadzenie przeglądów i ewentualnych modernizacji poszczególnych instalacji, bieżące szkolenia podnoszące świadomość i kompetencje Pracowników.
	2. Ryzyko niewłaściwego postępowania z substancjami chemicznymi	2. Regularne zapoznawanie załogi z zasadami bezpiecznego stosowania środków chemicznych oraz zapewnienie stałego dostępu do tych zasad, bieżący monitoring przepisów dotyczących stosowania środków chemicznych.
	3. Ryzyko niedostosowania organizacji do nowych regulacji związanych ochroną środowiska	3. Stały monitoring wprowadzanych i planowanych do wprowadzenia aktów prawnych oraz decyzji organów branżowych.
ENEA Ciepło Oddział Elektrociepłownia Białystok	Ryzyko związane z emisją zanieczyszczeń (NO_x, pyły, SO₂, CO₂, CO, HCl, HF)	Konwersja kotła węglowego WR-25-014S Nr 1 do opalania gazem ziemnym w Ciepłowni „Zachód” w celu znacznego zmniejszenia emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych; opracowanie Instrukcji I-OŚ-15 „Analiza ryzyka monitorowania emisji CO₂”; kontrola poszczególnych etapów działań, począwszy od ustalania ilości zużytego paliwa, poprzez nadzorowanie procesu spalania, kontrolę zbierania i przetwarzania danych, a skończywszy na obliczaniu wielkości emisji poszczególnych zanieczyszczeń.
ENEA Wytwarzanie Segment OZE	1. Ryzyko przerwania ciągłości morfologicznej rzek, na których zlokalizowane są elektrownie wodne i stopnie piętrzące	1. Opracowanie analiz wariantowych w celu zastosowania dla poszczególnych elektrowni wodnych najkorzystniejszych rozwiązań w tym zakresie, współdziałanie z jednostkami państwowymi w celu budowy przepławek dla ryb w miejscach, gdzie jest to niezbędne (zrealizowano przepławki na rzece Redze oraz przepławkę na rzece Drawie).
ENEA Wytwarzanie Segment OZE	2. Ryzyko negatywnego oddziaływania wiatraków na populacje ptaków i nietoperzy	2. Zlecanie i nadzorowanie monitoringu wpływu farm wiatrowych spółki na wspomniane zwierzęta.
ENEA Elektrownia Połaniec	Ryzyko okresowych wyłączeń bloków energetycznych w związku ze spadkiem poziomu wód w rzekach	Budowa elastycznego progu piętrzącego na rzece Wiśle, uruchamianie obiegu mieszanego, odstawianie pomp w celu zapewnienia minimalnego przepływu.
ENEA Wytwarzanie	Ryzyko ograniczenia możliwości chłodzenia bloków i zrzutu ścieków do rzek z powodu długotrwałych upałów	Uruchamianie pompy bloku w postoju, uruchamianie chłodni rozbryzgowych, czasowe ograniczanie produkcji, budowa chłodni wentylatorowych.

Nazwa spółki	Ryzyko niefinansowe	Zarządzanie ryzykiem
ENEA Serwis	Ryzyko związane z niewystarczającą świadomością kadry menadżerskiej i Pracowników w zakresie potrzeby monitorowania i raportowania zdarzeń korupcyjnych (w tym domniemanych) do odpowiednich jednostek/komórek organizacyjnych	Systematyczne prowadzenie szkoleń (e-learning, spotkania, warsztaty).

Dodatkowe informacje na temat zarządzania ryzykiem można znaleźć na str. 44-47 Sprawozdania Zarządu z działalności ENEA S.A. oraz Grupy Kapitałowej ENEA w 2019 r.

02 Grupa Kapitałowa ENEA

Zarządzanie ryzykami niefinansowymi